Bir gazeteci olarak kamuoyunu bilgilendirmek adına bu yazıyı okuyucularımızla paylaşmak istedim…

Buradan özellikle, anne ve babalara yani ebeveynlere uyarı niteliğindeki yazımızı konunun uzmanlarıyla konuşarak aktarıyorum: Özellikle yaz tatiliyle beraber ergenlerin ve çocukların sosyal medya kullanımları da artıyor. 13 yaşından önce sosyal medya hesabı açılmasının sakıncalı olduğunu belirten uzmanlar, sosyal medya kullanımında bilgilendirmenin ve çocuğa rol model olmanın önemine dikkat çekiyor. Uzmanlara göre, çocuklar 3 yaşından önce ekranlı cihazlarla tanıştırılmamalı, 12 yaşından önce de cep telefonu alınmamalı.

Konuştuğumuz çocuk ergen psikiyatri uzmanları, çocuk ve ergenlerde sosyal medya kullanımı ve ailelerin dikkat etmesi gerekenler konusunda değerlendirmelerde bulundu.

3 yaşından önce ekranlı cihazlarla tanıştırılmamalı

Günümüzde çocukların, teknolojinin çok yoğun kullanıldığı bir dünyanın içerisine doğduğunu belirten uzmanlar, “Doğumundan itibaren gerek çocuğu oyalamak, gerek yemek yedirmek, gerek sakinleştirmek için ebeveynlerimiz teknolojiyi kullanabiliyor. Ancak hem güvenli bağlanmanın oluşması hem de çocukta dil ve iletişim yeteneklerinin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için 3 yaşından önce çocukların ekranlı cihazlarla tanıştırılması uygun değildir.” uyarısında bulundu.

Yaş dönemlerine göre kullanım süresi ne kadar olmalı?

Ayrıca ekranlı cihazlarla erken karşılaşmanın çok önemli etkileri olduğunu vurgulayan uzmanlar, yaş dönemlerine göre ekran kullanım sürelerinin sınırlandırılması gerektiğini belirterek şunları ifade ediyorlar: “Bu çocuklarda çok erken yaşta ekran bağımlılığı ve açlık tokluk hissi gelişimi, sağlıklı tuvalet eğitimi ve ekran olmadan kendi kendini sakinleştirme yetisi gelişimini olumsuz etkileyebilmektedir. 3 yaşından sonra okul öncesi yaş grubu için önermiş olduğumuz günlük bireysel teknoloji kullanımı 30 dakika, ilk öğretim yaşında ilk 4 yıl 45 dakika, ikinci 4 yılda 1 saat, lise çağlarından sonra ise 2 saattir. Yani yetişkinlik çağlarında da önerimiz 2 saatle sınırlanmasıdır.”

12 yaşından önce cep telefonu alınmamalı

Bu süreçte ergenlik öncesi yani 12-13 yaşları öncesinde çocuklara bireysel cep telefonu alınmasını tavsiye etmediklerini belirten uzmanlar, “İnternet kullanımının bu yaşlara kadar ev içinde herkesin kullanabileceği ve çocuk kilidi olan bir bilgisayardan ebeveyn denetiminde olmasından ve sosyal medyanın bireysel kullanımına ve hesap açılmasına izin verilmemesini önermekteyiz.” Diyorlar.

Sosyal medyanın, çift taraflı ve eş zamanlı olmak kaydıyla bilgilerin paylaşıldığı, diğer insanlarla iletişime geçildiği ve diyalogların kurulduğu, zaman ve mekân sınırlamasının olmadığı, internet sunucularından hizmet alan bir medya alanı olduğunu ifade eden uzmanlar, bu özelliklerinden ötürü giderek daha sık kullanıldığını söyledi. Uzmanlar, “Özellikle ergenlikle birlikte çocuklarımız hem arkadaşlarıyla haberleşmek hem de gelişen dünyadaki değişikliklerden haberdar olmak ve ilgi alanı olan konularda paylaşımlarda bulunabilmek için sosyal medyayı yoğun bir şekilde kullanmayı talep etmektedir.” Diye konuşuyorlar.

13 yaşından önce sosyal medya kullanımına izin verilmemeli

Çocukların oyun oynayacağı alanların yok olması, ebeveynlerin çalışma hayatından fırsat bulamayıp aile içi paylaşımlarının azalmasına kadar diğer birçok sebeple çocukların sosyal medya kullanımına yöneldiğini kaydeden uzmanlar, “Genellikle çocuklar tarafından kullanılan sosyal medya ağları olarak, Facebook, Instagram, Twitter, TikTok şeklinde sıralanabilir. Uygulamalarda her ne kadar hesap oluşturma yaşı 13 olsa da sistem tarafından denetleme mekanizması bulunmadığı için burada görev ebeveynlere düşmektedir.” Diyorlar.

Çocuğun sosyal medya kullanımına 13 yaşından sonra izin verilmesi tavsiyesinde bulunan uzmanlar, çocukların sosyal medya kullanımında kurallar koyarken öncelikle çocuğun bireysel özelliklerinin ön planda tutulması gerektiğini söyledi.

Psikiyatrik sorunlar varsa sosyal medya kullanımı ertelenebilir

Psikiyatri uzmanları, çocuğun karar verme yetisini etkileyen DEHB, yıkıcı davranım bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğu veya duygudurum bozukluğu gibi psikiyatrik bir bozukluğu olması halinde ergenlik sonuna veya çocuğun psikiyatrik bozukluğunun belirli bir düzene girene kadar sosyal medya kullanımının ertelenmesinin bile söz konusu olabileceğini kaydediyorlar.

Ebeveynler bu tavsiyelere kulak verin

Ergenlik yaşındaki bireylerin hormonal ve bilişsel hızlı gelişimlerinden ötürü doğru karar verme yetilerinin sınırlı ve yavaş yavaş gelişim sürecinde olduğunu kaydeden uzmanlar, ebeveynlere tavsiyelerini şöyle sıraladılar:

- Başlangıçta ebeveynlerle ortak hesap açılması önerilebilir.

- Çocuğa yabancılarla konuşmaması, olası durumlarda yaşanabilecek istismara varabilecek kötü sonuçlar hakkında bilgi verilmelidir.

- Günlük kullanım süresi konusunda günde 2 saati geçmeyerek şekilde ebeveynin rol model olması gerekir.

- Kullanım süresi haricinde kişinin sosyal hayattan arkadaşlarıyla yüz yüze zaman geçirmesinin vereceği hazzın sosyal medyayla yakalanamayacağı anlatılmalıdır.

- İnternetin olumsuz bir şekilde kullanılmasının birey üzerinde, depresyon, yalnızlık, sosyal çevresiyle kurduğu bağların zayıflaması gibi problemleri ortaya çıkarabileceği anlatılmalıdır.

- Çocuğun spor ve sanata yönlendirilmesi teşvik edilmelidir.

- Ayrıca bireylerin günlük hayatında önemli bir yer kaplayan, planlarını sosyal medya hesaplarına göre yaparak uygulayan, sosyalleşmeyi ve kültürel faaliyetlerini internet üzerinden gerçekleştiren bireylerin “sosyal medya bağımlısı” haline gelebileceği ve her yaşta kişinin kendini bundan koruması gerektiği anlatılmalıdır.

Benden Hatırlatması…