Türkiye 1980’lerden itibaren tarım ve gıdada kendine yeten ender ülkelerdendi. Ancak bu durum tek başına yeterli olmuyordu. Çünkü bir televizyon almak için bir tır dolusu domates ihraç etmek zorunda kalınıyordu. O zamanlar dünyanın ve Türkiye’nin nüfusu bu kadar fazla değildi. O yüzden, önemli olan tarımda kendi kendine yetmekten ziyade teknoloji sahibi olmak ve üretmek daha önemliydi. Devran döndü dünya değişti, bu günkü dünya düzeninde gıda çok daha stratejik hale geldi. Öyle ki büyük dev Çin gıda stokluyor, bu da dünyayı tedirgin ediyordu. Halbuki 1,5 milyar nüfusu olan Çin kendi açlık korkusundan bunu yapıyordu. Gelinen bu noktada Türkiye’nin de ne yapıp edip tarımda maksimum verimliliğe ulaşması ve kendini gıda konusunda garanti altına alması gerekmektedir.
Türkiye’nin yaklaşık 814.578 km2 olan yüzölçümü üçte birinden fazlası tarıma uygun arazidir. Türkiye’de en önemli sorun sulama olmakla birlikte, yüzlerce baraj, su kanalları ve gelişen artezyen teknolojisi ile çözüme kavuşuyor.
Türkiye üç büyük farklı iklim bölgesi ve birçok mikro klima iklim alanları ile dünyada ürün çeşitliliği en fazla olan ülkelerden biridir. Ülkemizin verimli toprakları ülke ihtiyaçlarını karşılamak bir yana, dünyanın en büyük tarım ihracatçılarından olmasına bile müsaittir. Ancak; tarım alanlarının giderek ve hızla betonlaşması, ithal gübre, ithal tohum, ithal tarım ilacı, yüksek su ve elektrik faturaları, pahalı mazot, depolama ve pazarlama sorunları, tarım arazilerinin parçalı olması, planlama eksikliği, çiftçinin bilinçsiz hareket etmesi, halen köyde yaşayıp çiftçi olmayan milyonlarca köylünün bulunması gibi çok başlık altındaki sorunların çözülmesi ve havza bazlı planlama yapılarak çiftçinin ayağa kaldırılması milli bir proje olmalıdır. Öyle ki modern tarım yapan ve geniş toprakları olan milyonlarca çiftçimiz, Çukurova’da, Menderes ovasında, Harran’da, Bafra ve Çarşamba ovalarında parmakla gösterilecek ve dünya çapında ihracat yapan iş veren ve toplumun önde gelen insanları olmalıdır. Zira Atatürk’ün de belirttiği gibi köylü milletin efendisidir. Çünkü gıdanın daha da stratejik hale geleceğine kesin olarak bakılan günümüz dünyasında geleceği bu mümkündür.
Evet Ukrayna, Rusya, ABD ve Kanada gibi ülkelerin tarıma uygun toprakları bizim topraklarımızdan fazladır. Ancak o ülkelerden gelecek ayçiçeği yağına ihtiyaç duymayacak kadar da tarımsal kapasitemiz vardır. Ayrıca zeytinlerimizi de korumak hayatidir. Türkiye’de en fazla üretilen ürünler tahıllardan buğday, sebzelerden domates, meyvelerden de üzümdür. Sırasıyla şeker pancarı, arpa, mısır, patates önemli miktarda üretilmektedir.
Türkiye 2021 yılı verilerine göre; fındık, kiraz, incir, kayısı, ayva ve haşhaş üretiminde dünyada birinci, kavun, karpuz, vişne, hıyar, keçiboynuzu ve nohut üretiminde ikinci, mandarin ve elma üretiminde üçüncü, Antepfıstığı, çilek, kestane, ceviz ve mercimek üretiminde ise dördüncü, şekerpancarında beşinci, limonda ve üzümde altıncı pamuk üretiminde yedinci sıradadır.
Dr. Nurullah KILINÇ
