Bu Gece Berât Kandili
Dini yönden özel önemi olan geceler vardır ki bunlara mübarek geceler denir. Bu kelime “Leyle Mübareke,, şeklinde tekil şekliyle Kur’an-ı Kerim’de de geçer. (Duhân 44/3) Mübarek geceler denince ülkemizde “Kandiller,, veya “Kandil Geceleri,, tabir edilen (Takvimdeki sırasına göre) “Regaib, Mirac, Berat ve Kadir Geceleri kasdedilir. Bunların yanı sıra her haftanın Cuma ve pazartesine bağlayan geceleri ile mevlid gecesi,Ramazan bayramı ve Kurban Bayramı Geceleri, Muharrem ayının ilk gecesi ve Aşûrâ gecesi gibi geceler de bu kapsamda kabul edilir. Bunların bir kısmının özel önemi haiz olduğuna dair ayet ve hadisler bulunmakla birlikte, bazılarına bu niteliğin verilmesi dolaylı bir yorumla olmuş, bazıları hakkında ise bir çok mevzû (uydurma) hadis nakledilerek konu asli mecrasının dışına taşırılmıştır.
Berât kelimesi, aklanma, temiz ve suçsuz çıkmak anlamında kullanılır. Kameri aylardan olan Şaban’ın on beşinci gecesi de tevbe ve istiğfarlarla günahlardan temizlenme ve arınma gecesi olduğu için bu geceye Berât gecesi anlamında “Leyle-i Berât,, denmiştir. Duhan suresinde sözü edilen (44/3-5) “Mübarek Gece nin Kadir Gecesi ile beraber ˝Berăt Gecesi de˝ olduğu görüşü seleften beri nakledile gelmiştir.
Bu gecenin manevi değerine binâen, namaz, Kur’an-ı Kerim tilaveti, zikir, tesbih ve istiğfarla geçirilmesi, bu gece vesilesiyle muhtaçlara yardım ve benzeri hayırlı amellere özel bir önem verilmesi müstehabtır.
Hz. Peygamber (s.a.v) bu gece ile ilgili olarak şöyle buyurmuşlardır; “ Allah Teâla- rahmetiyle- Şaban ayının onbeşinci gecesi dünya semasında tecelli eder ve Kelb kabilesi koyunlarının kılları sayısından daha fazla kişiyi bağışlar.(Tirmizi, İbn Mace)
“Şaban ayının ortasında gece ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah Teâlâ gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve tan yeri ağarana kadar “yok mu benden af dileyen onu affedeyim. Yok mu benden rızık isteyen, ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vereyim. Yok mu şöyle yok mu böyle… der. (İbni Mace)
Hz. Aişe (r.a) şöyle analatır: Peygamberimi,z (s.a.v) bir gece kalktı, namaz kıldı, namazda secdeyi çok uzattı ve secde de şöyle dua ettiğini duydum. “Allahım azabından affına, gadabından rızana sığınıyor, senden yine sana iltica ediyorum.Şanın yücedir. Sana yaptığım senayı, senin kendine yaptığın senaya denk bulmuyorum. Sana gereği gibi hamdetmekten acizim.” Başını secdeden kaldırıp namazı bitirince: - Bu gece hangi gecedir biliyor musun? Buyurdu. Ben – Allah ve rasulu daha iyi bilir dedim. Peygamberimiz: -Bu gece şaban ayının on beşinci gecesidir. Yüce Allah, bu gecede kullarına -Rahmetiyle- tecelli ederek af dileyenleri bağışlar, merhamet isteyenlere merhamet eder, içini kin bürümüş olanları ise kendi hallerine bırakır” buyurdu. (Et-Terğib ve’t-Terhib)
"Ey Muhammed! Kullarıma benim adıma şunu söyle: "Ey kendi aleyhine haddi aşmış kullarım! Allahın Rahmetinden ümidinizi kesmeyin Şüphesizki Allah, bütün günahları bağışlar Muhakkak ki O “Gafur’dur Rahim’dir” çok affaden ve çok Merhamet edendir” (Zümer 53)Diğer ayetler için bak:(Bakara:160,163,186; Ali İmran:27,30 ;Şüra:25,26 ;Necm: 32; Tahrim:8) “Kendisine ibadet etmeleri ve Şirk koşmamaları halinde, kulların Allah (c.c), üzerindeki hakkı, onların günahlarını bağışlamak ve onlara azab etmemektir.” (Müsned; İbni Mace) “Allah (c.c), kullarından ancak ileri derecede azgın olan, kendisine isyan etmekte olabildiğine direten ve de “La ilahe illallah” demekten kaçınan kullarını azablandıracaktır.” (İbni Mace)“Allah (c.c) dan, kendilerini bağışlamasını ümit edenlerin bağışlanması gerekli olur. (Mişkâtü’l-Mesâbih) “ Allah (c.c) (Kulluk sınırlarından taşan) vefasızlıkları ve (aşan) günahlarıda affeder.” (Mecmeu’z- Zevâid)
Gönüllerimizi ve çevrelerimizi aydınlatan kandil gecelerinin mana ve önemini herkese ve çocuklarımıza öğretelim. Bu mübarek gecelerin karşılıklı saygı ve sevgilerin kuvvetlenip gelişmesine birer vesile, birlik beraberliğimizin teşekkülünde de mühim âmiller olduğunu unutmayalım.
Bu kandil gecelerini hakkıyla idrak edip gereği şekilde değerlendirelim.
