BİLSEM, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olan özel eğitim kurumlarından Bilim ve Sanat Merkezlerinin kısaltmasıdır. Halkımızın son yıllarda oldukça ilgi göstermeye başladıkları bu kurumlarda ne gibi bir eğitim veriliyor? Bu noktada konunun daha iyi anlaşılması açısından öncelikle şunları belirtmekte fayda görüyorum.
Bilim ve Sanat Merkezleri;
Okul değildir!
Kurs değildir!
Dershane değildir!
Peki; Bilim ve Sanat Merkezi nedir?
İlkokullardan, bakanlıkça belirlene tarihlerde yapılan tanılama ve yerleştirme süreci sonunda tespit edilen özel yetenekli öğrencilerin örgün eğitim kurumlarındaki eğitimlerini aksatmayacak şekilde bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını sağlamak ve sahip oldukları kapasitelerini geliştirerek üst düzeyde kullanmalarını sağlamak amacıyla devlete bağlı olarak açılmış olan özel eğitim kurumlarıdır.
Türkiye genelinde öncelikle her ilde bir bilsem olmakla birlikte nüfus yoğunluğuna göre büyük şehirlerde birden fazla bilsem olabilmektedir. Son yıllarda Türkiye’nin her yerinde iyice yaygınlaşan 182 BİLSEM ’de kayıtlı 63 bin öğrenci vardır. Son 10 yılda hem BİLSEM sayısında hem de öğrenci sayısında ciddi bir artış olmuştur.
Bilim ve Sanat Eğitim Merkezlerine öğrenci seçimi Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından her yıl belirlenen tarihlerde yapılan tanılama sonuçlarına göre yapılmaktadır. Bu tanılama sadece ilkokul öğrencilerine yapılmaktadır. Okullarından başvuru süreciyle başlayan ve sınıf öğretmenlerinin gözlem formunu doldurması ile aynı sınıf düzeyindeki öğrencilerin her alandan %20’si aday gösterilebiliyor. Aday gösterilme sürecinde okul idarecileri, rehberlik öğretmenleri ve sınıf öğretmenlerinden oluşan kurul belirleyici olmaktadır.
Belirlenen adaylara genel yetenek alanı için ön değerlendirme uygulaması RAM tarafından yapılacaktır. Ön değerlendirme uygulamasında başarılı olan öğrencilere RAM’larda bireysel zeka testi uygulanır ve sonuçlarına göre Bilim ve Sanat Merkezine kayıt hakkı kazanır. Bu testte başarı gösteren adaylar genel zihinsel yetenek alanında kayıt hakkı kazanır.
Resim ve/veya müzik özel yetenek alanlarında ise sınıf öğretmenlerinin aday gösterme sürecinden sonra okullarında bakanlıkça belirlenecek kriterler çerçevesinde ön değerlendirme uygulaması yapılacaktır. Ön değerlendirme uygulamasından geçen öğrencilere Bilim ve Sanat Merkezlerinde belirlenen tarih aralığında özel yetenek değerlendirme sınavı yapılır ve sonuçlarına göre Bilim ve Sanat Merkezine kayıt hakkı kazanır.
Kayıtları yapılan öğrenciler Bilim ve Sanat Merkezlerinde;
- a) Uyum (Oryantasyon),
- b) Destek Eğitimi;
1) İletişim Becerileri, 2) Grupla Çalışma Teknikleri, 3) Öğrenme Yöntemleri, 4) Problem Çözme Teknikleri, 5) Bilimsel Araştırma Teknikleri, 6) Yabancı Dil, 7) Bilgisayar, 8) Sosyal Etkinlikler, gibi birçok alanda,
- c) Bireysel Yetenekleri Fark Ettirme,
ç) Özel Yetenekleri Geliştirme,
- d) Proje Üretimi/Yönetimi alanlarında düzenlenmiş eğitim programlarına alınırlar.
Programların uygulanmasında okuldan tamamen farklı özel eğitim yöntem ve teknikleri, özel materyaller ve özel eğitim ortamları kullanılır. Bilsem’ in yapısında sınıf geçme, not alma vb. amaçlar yer almaz. Bunun yerine süreç odaklı, proje tabanlı öğretim modeliyle öğretim sağlanır ve öğrencilerin istenilen niteliklere uygun projeler gerçekleştirmeleri beklenir.
Öğrenci kayıtlı olduğu örgün eğitim okulunda sabahçı ise öğleden sonra Bilsem’ de, öğlenci ise sabah Bilsem’ de ve tam gün eğitim görüyorsa akşam BİLSEM’ de olacak şekilde eğitime alınır. Her eğitim döneminde devamsızlık süresi eğitim süresinin %30’ unu geçemez. Mazeret göstermeksizin bu süreyi aşan veya programa katılmayan öğrencilerin kaydı silinir.
Bilim ve Sanat Merkezlerinde öğrencilere, akademik başarıyı ölçmeye yönelik herhangi bir işlem uygulanmaz, sınav yapılmaz, ölçme ve değerlendirmelerde puan ya da not kullanılmaz. Uygulanan eğitim programlarının her aşamasında Gözlem Formları kullanılarak izleme ve değerlendirme yapılır ve programın sonunda programı tamamlayan öğrencilere “Program Tamamlama Belgesi” verilir.
Her insan hayata birçok yetenekle donatılarak başlar. Bu yetenekler ülkemizde zamanla ve tesadüflerle keşfedilir. BİLSEM’ler üstün yetenekli bireylerin yeteneklerini hızla keşfetmek, geliştirmek ve topluma katkıda bulunmalarını sağlamak için kurulmuştur.
Anneler ve babalar çocuklarınızın yeteneklerini keşfetme serüveninde onların en büyük yol göstericilerisiniz. Unutmayın! Her çocuk özeldir.
Dr. Nurullah KILINÇ