İki SGK Prim Teşviki Birden Uygulanmaya Başladı

İşverenlerin sabırsızlıkla beklediği ve geçen ki yazımızda da belirttiğimiz + 6 puanlık SGK prim teşviki hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararının 14 Temmuz tarihli Resmi Gazetede yayımlanmasının ardından uygulamanın nasıl yapılacağına dair sabırsızlıkla beklenen SGK genelgesi de yayımlandı.

SGK’ nın 2013/30 sayılı genelgesiyle; + 6 puanlık teşvikin yanında bir de yurtdışına çalıştırmak üzere işçi götüren Türk firmalarına da teşvik çıktı. Bayram öncesi işverenlerimize iki teşvik birden geldi.  Bu sayede Hükümetimizin, işverenlerin üzerindeki sigorta primi yükünü hafifletmek ve özel sektörün önünü açmak için getirdiği bir imkân daha fiilen yürürlüğe girmiş oldu.

            BİRİNCİ TEŞVİK / 5 PUANLIK GSS PRİMİ TEŞVİKİ:

Öncelikle çalıştırılmak üzere yurtdışına işçi götüren Türk firmalarına yeni getirilen SGK prim teşvikinden bahsetmek istiyorum. Bu teşvik 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde düzenlenmiştir. GSS Priminin işveren payının 5 puanlık kısmının Hazinece karşılanmasını düzenleyen ilk teşvikimizin detayları şöyle:

1. 1.       Öncelikle bu teşvikten,  yurtdışına çalıştırmak üzere işçi götüren veya Türkiye’de çalıştırmış olduğu işçisini geçici olarak yurtdışına çalışmak üzere gönderen özel sektör Türk işverenleri 2013/Haziran ayı bildirgesinden başlamak üzere yararlanabilecektir.

1. 2.       Teşvikten yararlanabilmek için işçi götürülen ülke ile aramızda ikili sosyal güvenlik sözleşmesinin olup olmadığının bir önemi yoktur. Tüm ülkeler Almanya dâhil teşvik kapsamında iken sadece Libya ile aramızdaki ikili sosyal güvenlik sözleşmesi hükmü gereğince Libya’da çalışan Türk işçilerden GSS primi kesilmediğinden Libya’da iş yapan Türk firmaları 5 puanlık GSS prim teşvikinden yararlanamayacaktır.

1. 3.       Teşvikten yararlanabilmek için belli bir sayıda sigortalı çalıştırma zorunluluğu yoktur. 1 işçi çalıştıran da 10 işçi çalıştıranda sözkonusu teşvikten yararlanabilecektir.

1. 4.       Teşvik ilk defa 2013/Haziran ayından başlamak üzere uygulanacak. Burada işverenlerimizin karıştırmaması gereken husus; 5 puanlık GSS teşviki 2013/Hazirandan başlamak üzere uygulanacakken yazımızın ilerleyen kısımlarında da bahsedeceğimiz üzere MYÖ priminin işveren payının + 6 puanlık kısmını daha karşılayan ikinci teşvik ise 01.01.2013’ ten geçerli olacaktır.

1. 5.       Getirilen teşvik genel sağlık sigortası priminin işveren payının 5 puanlık kısmının Hazine tarafından karşılanmasından ibarettir. Bu teşvik; diğer 5 puanlık teşvikte olduğu gibi Malullük/Yaşlılık/Ölüm sigortası priminin işveren payının 5 puanlık kısmının Hazine tarafından karşılanması şeklinde olmayıp; GSS priminin işveren payının 5 puanlık kısmının Hazinece karşılanması şeklindedir. Genel sağlık sigortası prim oranı toplamda % 12,5’ tir. 6486 sayılı Kanunla getirilen teşvikten önce GSS priminin dağılımı şu şekilde hesaplanmaktaydı:

5 puanlık teşvikin yürürlüğe girmesiyle birlikte GSS primi artık aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır:

1. 6.       Hazine tarafından karşılanan tutarlar gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

1. 7.       GSS primindeki 5 puanlık teşvikten yararlanabilmek için işverenlerin APHB’ni internet ortamında SGK’ya gönderirken belge numarasını yani kanun türünü “06486” seçip belgeyi internet ortamında göndermeli yeterli olup, ayrıca SGK’ ya müracaat etmelerine, dilekçe vermelerine gerek yoktur.

1. 8.       5 puanlık teşvik prime esas kazanç alt sınırı üzerinden değil direkt olarak sigortalının SGK’ ya bildirilen kazancı üzerinden hesap edilecektir. Örneğin X sigortalısının 2013/Temmuz ayındaki kazancı 2.000,00 TL ise teşvik direkt olarak 2.000,00 TL üzerinden hesap edilecektir. Örnek bir hesaplama şöyledir:

1. 9.       Teşvikten yararlanılacak ilk ay 2013/Haziran ayı bildirgesidir.

1. 10.   Teşvikten aşağıda belirtilen sigortalıların yararlanması mümkün değildir:

- Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar,

- Libya’da çalışanlar,

- 3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler,

- Meslek liselerinde okumakta iken veya yükseköğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler,

- 4046 sayılı Kanunun 21 inci maddesi kapsamında iş kaybı tazminatı alanlar,

- Harp malulleri ile 3713 ve 2330 sayılı Kanunlara göre vazife malullüğü aylığı alanlar.

Bu nedenle 2, 7, 12, 14, 19, 22, 23, 24, 25, 28, 31, 34, 37, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 90, 91 ve 92 nolu belge türleri ile 06486 kanun numaralı aylık prim ve hizmet belgesinin seçilmesine sistem tarafından izin verilmeyecektir.

Ayrıca kamu idareleri işyerleri ve ihale konusu işler teşvikten yararlanamaz.

1. 11.   GSS priminin işveren payının 5 puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için, işverenlerin, SGK’ ya kesinleşmiş prim sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması gerekmektedir. İşverenlerin borçlarının bulunup bulunmadığı hususu ise, her bir işyeri bazında ayrı ayrı değerlendirilecektir. Yani bir işverenin Türkiye genelinde 10 adet işyeri dosyasının olduğunu varsaydığımızda teşvikten yararlanacağı işyerinin prim borcunun olmaması yeterli olacak, diğer 9 dosyasında borcu olsa bile teşvikten yararlanmasına engel teşkil etmeyecektir.

1. 12.   Prim borcu olsa dahi bu borçlarını yapılandıran veya 6183 sayılı Kanuna göre tecil ve taksitlendiren ve taksitlerini düzenli ödeyen işverenler teşvikten yararlanabilecektir.

1. 13.   Ancak borçları çeşitli Kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış veya tecil ve taksitlendirilmiş işverenlerden, yeniden yapılandırma veya tecil ve taksitlendirme anlaşmaları bozulması gerektiği halde bozulmamış olanların ödeme planlarının, en geç bozma koşulunun oluştuğu tarihten itibaren bir ay içinde bozulacak ve teşvikten yararlanması engellenecektir.

1. 14.   Teşvikten yararlanabilmek için APHB’ sinin yasal süresinde SGK’ ya gönderilmesi ve kalan prim borcunun yasal süresinde ödenmesi şarttır.

İKİNCİ TEŞVİK / + 6 PUANLIK MYÖ PRİMİ TEŞVİKİ:

Uygulanmaya başlanacak olan ikinci teşvikimiz ise Malullük/Yaşlılık/Ölüm sigortası priminin işveren payının + 6 puanlık kısmının daha Hazine tarafından karşılanması düzenleyen teşviktir.

Bildiğiniz üzere 5510 sayılı Kanunun 81. Maddesinin (ı) bendi gereğince gerekli şartları taşıyan işverenlerin MYÖ sigortasının işveren payının 5 puanlık kısmı zaten Hazine tarafından karşılanmaktadır. 6486 sayılı Kanunla getirilen ikinci teşvikimiz ile MYÖ primi işveren payından geriye kalan 6 puanın daha Hazinece karşılanması düzenlenmiştir. Bu, + 6 puanlık teşvikten 5510 sayılı Kanunun 81. Maddesinin (ı) bendi gereğince 5 puanlık teşvikten yararlanan ve asgari 10 ve üzerinde işçi çalıştıran özel sektör işverenleri yararlanabilecektir.

6486 sayılı teşvik kanunundan önce MYÖ priminin hesaplanması şu şekildeydi:

Konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamak için bir örnek verecek olursak; X sigortalısının 2013/Temmuz ayındaki kazancının 2.000,00 TL olduğunu varsayalım:

Teşvik Öncesi:

+ 6 puanlık teşvikinden uygulanmaya başlamasıyla birlikte artık işverenlerin ödeyeceği MYÖ primi şu şekilde hesap edilecektir:

Teşvik Sonrası:

Her iki tablonun da incelenmesi sonucunda görülebileceği üzere + 6 puanlık teşvikten önce örnekteki sigortalı için işveren MYÖ sigortası için 58,71 TL ödüyorken artık prim ödemesi yapmayacak, işverenin ödeyeceği toplam 107,64 TL’lik tutar Hazine tarafından karşılanacaktır.

İkinci Teşvikimizin Detayları Şöyle:

1. 1.       + 6 puanlık teşvik, MYÖ sigortası primi işveren payının 5 + 6 = 11 puan olmak üzere tamamının Hazine tarafından karşılanmasından ibarettir.

1. 2.       Yararlanma şartları 5 puanlık teşvik ile aynıdır. Tek fark 5510 sayılı Kanunun 81.maddesinin (ı) bendine göre 5 puanlık teşvikten yararlanmak için belli sayıda sigortalı çalıştırma şartı yok iken            + 6 puanlık teşvikten yararlanabilmek için asgari 10 ve üzerinde işçi çalıştırma şartı bulunmaktadır.

1. 3.       Teşvikten Yararlanma Şartları Nelerdir: MYÖ priminin 5 puanlık kısmının Hazinece karşılanması düzenleyen teşvikten yararlanan 10 ve üzerinde işçi çalıştıran özel sektör işverenleri yararlanabilecektir.

Teşvikten yararlanabilmek için APHB’ nin yasal süresinde verilmesi şarttır. Geç verilen prim belgesinden dolayı + 6 puanlık teşvikten yararlanılamaz. Ayrıca tahakkuk eden primin yasal süresinde ödenmesi şarttır. Sigorta primlerinin, Hazinece karşılanmayan işveren hissesine isabet eden kısmı ile sigortalı hissesinin yasal süresi içinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, (sözkonusu tutar gecikme cezası ve gecikme zammı ile sonradan ödense dahi) ilgili ay için teşvikten yararlanılamayacağından, tahakkuk eden sigorta primlerinin tamamı (Hazine hissesi de dâhil), gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenlerden tahsil edilecektir.

1. 4.       10 kişi çalıştırılıp çalıştırılmadığının tespitinde aynı işverene ait aynı il sınırları içerisinde birden fazla işyeri olması halinde her bir işyeri ayrı ayrı değerlendirilecektir. Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar 10 kişinin tespitinde dikkate alınacak ancak; stajyer öğrenciler ve çıraklar toplam sigortalı sayısının tespitinde dikkate alınmayacaktır. Ayrıca aynı aya birden fazla belge türünü içerir APHB olması halinde tüm belge türlerindeki toplam sigortalı sayısının 10’u geçip geçmediğine bakılır. Teşvikten yararlanan bir işyerinin bazı aylarda çalıştırdığı sigortalı sayısının 10’un altına düşmesi halinde o aylarda +6 puanlık teşvikten yararlanamaz. Ancak 5 puanlık MYÖ teşvikinden yararlanabilir.

1. 5.       + 6 puanlık teşvikten sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenler, MYÖ sigortasına tabi olmayanlar, kamu idarelerine ait işyerleri, ihale konusu işyerleri, stajyer öğrenciler, 5 puanlık teşvikten yararlanamayan işverenler ve Libya’da işçi çalıştıran Türk işverenler yararlanamayacaktır.

1. 6.       Teşvikten toplamda 49 ve 2 ilçe yararlanacaktır. Teşvik için Türkiye 3 bölgeye ayrılmıştır. Her hir bölgenin kaç yıl süreyle teşvikten yararlanacağı ve teşvikten yararlanmak için hangi kanun numaralarını seçmeleri gerektiği aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

1. 7.       Kahramanmaraş Bakanlar Kurulu Kararı ekindeki II sayılı listede yer aldığından teşvikten 31.12.2017 tarihine kadar 5 yıl süreyle yararlanabilecektir.

1. 8.       Kahramanmaraş’ta kurulu bulunan işverenlerin + 6 puanlık teşvikten yararlanabilmek için APHB’ni internet ortamında SGK’ ya gönderirken “56486” kanun numarasını seçmeleri yeterli olup ayrıca SGK’ ya müracaat etmelerine, dilekçe vermelerine gerek yoktur.

1. 9.       Teşvik Hangi Tarihten Geçerli Olmak Üzere Uygulanacak: + 6 puanlık teşvik 01.01.2013 tarihinden geçerli olmak üzere uygulanacak. Geçmişe dönük olarak +6 puandan yararlanmadan verilen APHB’ nin düzeltmesi Kurum tarafından otomatik yapılmayacak. 2013/Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ayı için + 6 puanlık teşvikten yararlanmak isteyen ve yararlanma şartlarını taşıyan işverenler kâğıt ortamında ilgili aylara İptal APHB ve akabinde 56486 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenledikleri Asıl APHB’ ni bir dilekçe ekinde bağlı oldukları Sosyal Güvenlik Merkezine elden vermek zorundalar. Geriye dönük belgelerin Kuruma verilmesi için herhangi bir zaman kısıtlaması Kurum tarafından yapılmamıştır. Bundan dolayı işverenler 2013 yılı ilk 5 ay için düzenlemiş oldukları İptal ve Asıl APHB’ ni her zaman Kuruma elden kâğıt ortamında verebilirler. Burada dikkat edilmesi gereken husus; 2013/Haziran ayı APHB’ nin Mali Tatil’den dolayı verilme süresinin 29.07.2013 olması ve teşvik genelgesi 2013/30’ un 22.07.2013 tarihinde yayımlaması nedeniyle 2013/Haziran ayında + 6 puanlık teşvikten yararlanmak isteyen işverenlerin prim belgesini 29.07.2013’ e kadar Kurumumuza internet ortamında vermeleri gerektiğidir. 2013/Haziran ayı için kağıt ortamında sonradan İptal ve Asıl APHB verilmesi durumunda + 6 puanlık teşvikten yararlanılması mümkün değildir.

1. 10.   Prim Borcu Olanlar Teşvikten Yararlanabilir mi: + 6 puanlık teşvikten yararlanmak için cari aya ait APHB’ nin yasal süresinde Kuruma verilmesi ve prim borcu olmaması şart olduğundan geriye dönük olarak 2013/Ocak, Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs ayı için yapılacak olan uygulamada geçmişte brüt asgari ücretin üzerinde borçlu olunan aylar var ise bu aylarda teşvikten yararlanılamaz. Ancak borçları herhangi bir kanundan dolayı yapılandırılan/taksitlendirilen ve taksitlerini düzenli ödeyen işverenler + 6 puanlık teşvikten yararlanabilecektir. Burada dikkat edilmesi gereken husus ilgili Tebliğe göre brüt asgari ücretin altında olan borçlar, borç olarak değerlendirilmeyecek ve brüt asgari ücretin altında borcu olan işverenler hem 5 puanlık teşvikten hem de + 6 puanlık teşvikten yararlanabilecektir.

1. 11.   Prim Borcunun Olup Olmadığına Bakılırken Hangi Dosyadan Borcunun Olmaması Gerekir: + 6 puanlı MYÖ sigorta primi teşvikinden yararlanılabilmesi için, işverenin Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve gecikme zammı borçları ile işverenin gerçek kişilik olması halinde ayrıca 4/B kapsamındaki borçları toplamının 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan brüt asgari ücretten fazla olmaması veya fazla olmakla birlikte söz konusu borçların tecil ve taksitlendirilmiş olması gerekmektedir.

Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcunun bulunup bulunmadığının tespiti sırasında, işverenlerin kendi adına tescil edilmiş tüm işyerleri ile ortak, üst düzey yönetici, işveren vekili ve aracı olarak işlem gördüğü işyerlerinden kaynaklanan prim ve idari para cezası borçlarına, işverenin gerçek kişi olması halinde, ayrıca kendi sigortalılığından kaynaklanan 5510/4-1-b kapsamındaki yasal ödeme süresi geçmiş prim borçlarına bakılmaktadır.

1. 12.   Geçmişe Dönük Fazla Yatırılan Tutarlar Ne Olacak: Geriye dönük teşvik uygulamasından dolayı işverenlerin fazladan ödemiş oldukları tutar aynı işverene ait Türkiye genelindeki herhangi bir işyeri dosyasına talebi halinde aktarılabilir, mahsup edilebilir veya başkaca borcu yok ise kendisine iade edilir.

1. 13.   Teşvik Nasıl Hesaplanacak: + 6 puanlık teşvik, prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kazançlar üzerinden hesaplanacak olan 5 puanlık MYÖ teşvikinden sonra kalan tutar üzerinden prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacaktır. Yani + 6 puanlık teşvik asgari ücret üzerinden hesap edilecektir. Örneğin sigortalının 2013/Haziran ayındaki kazancı 2.000,00 TL ise + 6 puanlık teşvik kazancının 978,60 TL’ lik kısmı üzerinden hesaplanacaktır. Örnek bir hesaplama aşağıya çıkarılmıştır:

Örnek: Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı %1 olan (L) gerçek kişi işverenince çalıştırılan 12 sigortalının 2013/Haziran ayına ilişkin prim ödeme gün sayısının (300), prime esas kazanç tutarının ise 15.000,00 TL olduğu varsayıldığında,

SPEK tutarı üzerinden 5 puanlık indirim karşılığı Hazinece karşılanacak olan tutar = 15.000,00*5/100 = 750,00 TL

Asgari ücret üzerinden 6 puanlık indirim karşılığı Hazinece karşılanacak olan tutar = 300*32,62*6/100 = 587,16 TL

olmak üzere toplam=750,00+587,16= 1.337,16 TL Hazinece karşılanacak olan tutar,

işverence ödenmesi gereken tutar ise;

15.000,00*33,5/100 =5.025,00 TL,

5.025,00 TL- 1.337,16 TL= 3.687,84 TL olacaktır.

1. 14.   E-Borcu Yoktur Başvuru Şart: + 6 puanlık teşvikten yararlanmak isteyen işverenlerin bağlı oldukları Sosyal Güvenlik Merkezine müracaat ederek en kısa sürede E-Borcu Yoktur Başvurusunda bulunmaları gerekmektedir. Sistem E-Borcu Yoktur başvurusunda bulunmayan işverenleri + 6 puanlık teşvikten yararlandırmayacaktır.

1. 15.   Alt İşvereni Olan İşyerlerinin Teşvikten Yararlanması: Alt işvereni bulunan asıl işverenlerce on (10) ve üzerinde sigortalı çalıştırılmamasına karşın, alt işverenlerce çalıştırılan sigortalı sayısı ile birlikte on (10) ve üzerinde sigortalı çalıştırılması durumunda, gerek asıl işverence gerekse alt işverence çalıştırılan sigortalılardan dolayı sigorta primi teşvikinden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, alt işverenlerin Kuruma olan borçlarından, alt işveren ile birlikte asıl işveren de sorumlu tutulmaktadır. Dolayısıyla, teşvik kapsamında, sigorta primlerinin Hazinece karşılanabilmesi için asıl işverenin kapsama giren borcunun bulunmamasının yanısıra kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun da bulunmaması gerekmektedir.

Buna karşın, alt işverenler, yalnızca kendi çalıştırmış oldukları sigortalılara ilişkin borçlardan sorumlu tutulabileceğinden, asıl işverenin veya diğer bir alt işverenin Kuruma borcunun bulunmasına karşın, kendi alt işverenliğinden kaynaklanan borcunun bulunmaması halinde, bu durumdaki alt işverenlerde teşvikten yararlanılabilecektir.

1. 16.   Kuruma bildirmiş olduğu sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenler ve sigortasız işçi çalıştırdığı belirlenen işverenler hem 5 puanlık teşvikten hem de + 6 puanlık teşvikten bir yıl süreyle yararlanamazlar. Haksız yere teşvikten yararlandığı anlaşılan işverenlerin Hazinece karşılanan tutarları kendilerinden kanuni faizi ile birlikte geri alınacaktır.

İşverenlerimize hayırlı olsun…

Ramazan ELMA

Türkoğlu SGK Müdürü