Deniz, göl, gölet, akarsu ve havuzlarda yaşayan ve insanların herhangi bir şekilde işine yarayan, balık ve diğer deniz hayvanlarının çeşitli yöntemlerle avlanması, toplanması ve üretilmesini BALIKÇILIK olarak tanımlayabiliriz. Ticari kaygı duymadan tamamen dinlenmek, boş zamanları değerlendirmek, spor ve eğlence amacıyla yapılan balıkçılığa AMATÖR BALIKÇILIK, besin gereksinimini karşılamak ve para kazanmak amacıyla yapılan balıkçılığa TİCARİ BALIKÇILIK, yarışma amacıyla yapılan balıkçılığa ise SPORTİF BALIKÇILIK adı verilmektedir. Amatör balıkçı avladığı balığı yer, ticari balıkçı avladığı balığı satar, sportif balıkçı ise avladığı balığı yemez, ölçümleri yapıldıktan sonra mutlaka uygun bir şekilde suya geri iade eder.
Amatör balıkçılığın temeli olta ve elle balık avlamaya, ticari balıkçılığın temeli ise ağ ile avlamaya dayanır.
Serbest dönem ve avlaklarda, belli boydan büyük ve belli miktarlarda avlanan, kurallara uyan amatör balıkçılar giderek artmaktadır.
Amatör balıkçı, amatör balıkçılığın yapıldığı ortamları ve özelliklerini, amatör balıkçılığı ilgilendiren türleri, amatör balıkçı yöntemlerini ve amatör balıkçılığı ilgilendiren kanun ve kuralları bilmek ve tanımak zorundadır.
Aşırı avlanma balıkçılığı tehdit etmekte ve ciddi bir sorun olarak önümüze çıkmaktadır. Bazı avlanma biçimleriyle yavru balıkların ya da yumurta dökmeye hazırlanan dişilerin de yakalanması birçok balık türünün soyunu tüketme noktasına getirmiştir.
Günümüzde bu sorunu aşmak için birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de avlanacak balık miktarını kısıtlamak ve üreme mevsiminde balık avını yasaklamak gibi önlemler alınmaktadır.
Deniz ve iç sularımızda doğal yaşam alanlarının korunması, buralarda bulunan su ürünleri kaynaklarımızdan amatörce yararlanılması, sorumlu ve sürdürülebilir avcılık için, amatör balıkçılığın belirli kurallar çerçevesinde yapılmasını sağlamak amacıyla 22.03.1971 tarihli, 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan 10.03.1995 tarihli Su Ürünleri Yönetmeliğinin 6’ıncı maddesi gereğince Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tebliğ yayınlanmaktadır. 01.09.2012 – 31.08.2016 tarihleri arasında geçerli olan ‘3/2 Numaralı Amatör (Sportif) Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ” yürürlüktedir. Amatör balıkçıların bu tebliğde belirtilen yasak, sınırlama ve yükümlülükler çerçevesinde avlanmaları gerekmektedir.
İlimizde Fırnız Çayı, Terbüzek Çayı, Kömürsuyu, Nergele Çayı, Göksu Çayı ve Söğütlü Çayı avlanmanın tamamen yasaklandığı iç sular kapsamında yer aldığından yıl boyu avcılık yapılması yasaktır. Ayrıca Elbistan İlçesi Ceyhan Nehrinde, Ceyhan Nehri kaynağından Kalealtı Köprüsüne kadar olan kısmında da balık avcılığı yapılması yasaktır.
Bir amatör balıkçı en fazla 4 olta takımı ile avlanabilir ve olta başına iğne sayısı 3 adedi geçemez. Alabalık avında 2 olta takımından daha fazla olta takımı kullanılamaz ve her olta takımında ancak 2 iğne bulunabilir.
Küspeli olta, parakete, sualtı tüfeği, zıpkın, pinter ve sepet gibi tuzakların kullanılması yasaktır. Yemlik uzatma ağı dışında germe, uzatma, sürütme, serpme, çevirme, tırıvırı-paraşüt gibi her türlü ağın kullanılması yasaktır. Ayrıca amatör avcılıkta; bayıltıcı, uyuşturucu, öldürücü kimyasal maddeler, her türlü patlayıcı madde, karpit, sönmemiş kireç, balık otu, elektrik akımı, elektroşok, tüp gaz ve hava tazyiki yöntemler yasaktır. Yasaklanan av araç ve gereçlerinin avlanma mahallinde bulundurulması da yasaktır.
Tırıvırı-paraşüt olarak adlandırılan av aracının üretimi, satışı, istihsal yerleri civarında bulundurulması ve su ürünleri avcılığında her ne şekilde olursa olsun kullanılması yasaktır. Tırıvırı ince misinadan imal edilmiş olması nedeniyle herhangi bir şeye takılınca kolayca kopabilmekte, kopan parçalar yıllarca suda kalıp, doğal yaşama karşı büyük tehdit oluşturmaktadır. Bundan dolayı tam bir doğa katili olup, aynı zamanda Amatör Balık Avcılığı ruhunu da yok etmektedir. Tırıvırı sadece balıkları değil, özellikle akarsularda sular çekildiğinde, daralan su yataklarında veya taşkınlarla kıyıya çıkan dal parçaları üzerinde bu ağa daha önce takılan balıkları yemeye gelen diğer her türden hayvana da zarar vermektedir. Canlıların hiçbir işe yaramaksızın, fark, zaman ve türlerini gözetmeksizin ölümüne neden olmasının yanı sıra, ince misinanın kesme / yaralama özelliği ile birçoğunun sakat kalmalarına yol açmaktadır.
Alabalık avcılığında kan kurdu, kemik kurdu, leş kurdu, sinek larvaları, canlı ya da cansız içsu ve deniz balıkları hariç, her türlü yapay, doğal ve mamul doğal yem kullanılabilir.
1 km 2 den daha küçük göl ve göletlerde motorlu, motorsuz her türlü tekne ve botla avlanmak yasaktır.
Amatör balıkçılıkla avlanmış olan her türlü su ürününün satışı, canlı olarak nakledilmesi ve başka kaynaklara bırakılması yasaktır. Tebliğde belirtilen koruma altındaki türlerin ve bunlara ait kabuk vb.nin, tahnit edilmiş örneklerinin alımı, satımı, pazarlarda ve iş yerlerinde alım satım amacıyla bulundurulması ve sergilenmesi yasaktır.
İlimizde aşağıda çizelgede belirtilen türlerin belirtilen dönemlerde avlanmaları yasaktır.
TÜRLER | YASAK DÖNEM |
Sazan ( C. Carpio)Kadife ( Tinca tinca) Şiraz ( Capoeta.sp) Yayın( Silurus glanis) Tatlısu kefali ( Leuciscus cephalus) ( Orman içi sular ve akarsular dışındaki iç sular ) Diğer türler | 1 Nisan -1 Temmuz |
Doğal alabalık ( Bütün türler ) | 01 Ekim-31 Mart |
Gökkuşağı alabalığı (O. Mykiss) | Yok( Orman içi sular hariç) |
Sudak (S. Lucioperca) | 15 Mart - 30 Nisan |
Tatlısu kefali ( Leuciscus cephalus) | Yok |
Avlanabilecek asgari balık boyları ve azami balık miktarları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Türler | Latince adı | Boy Limiti (en az) | Günlük Limit (en fazla) |
Doğal alabalık (Bütün türler) | 25 cm. | 3 adet | |
Gökkuşağı alabalığı | O. mykiss | Yok | 10 adet |
Sazan | C. carpio | 40 cm. | 5 adet |
Kadife | Tinca tinca | 26 cm. | 10 adet |
Sudak | S. lucioperca | 26 cm | 10 adet |
Tatlısu kefali | Leuciscus cephalus | 20 cm. | kg |
Siraz | Capoeta.sp | 20 cm. | kg |
Yayın | Silurus glanis | 90 cm. | 1 adet |
Karabalık | Capoeta trutta | 22 cm. | 10 adet |