Gazeteciliğin Altın Kuralları (!)

Yerelde gazetecilik yapıyorsan, özellikle Kahramanmaraş’ta, aslı olmayan ve bazı haddini bilmezlerin uydurduğu kuralları iyi öğreneceksin öncelikle. Hiçbir kitapta yazmayan, usta gazetecilerin tecrübeyle hiçbir zaman ulaşamadığı altın taktikleri bir bir ezberleyeceksin yani.

Öyle hukukmuş, etikmiş, örfmüş, hakkaniyetmiş, sağduyuymuş bunları es geçip, mesleğin inci mercan gibi dizilmiş biricik kriterlerini tek tek karakterin haline getireceksin. Ki o zaman gerçek bir gazeteci (!), kurumların, kuruluşların, derneklerin, vakıfların, vatandaşların ve daha bilmem kimlerin kimlerin bir numarası olabilesin.

İyi dinle şimdi…

Öyle gerçek bir haber peşinde koşmayacaksın mesela ve görsen de haberi umursamayacaksın. Zaten mümkünse haberi görecek kadar kendini gazeteciliğe bulaştırmayacaksın. Gittiğin her toplantıda, her programda, rasgele fotoğraf çekecek, illa adamın unvanını ya da ismini sayıklayarak bön bön objektifine baktıracaksın. Ve zaten konuyu anlatan fotoğrafın ne olduğunu da bilmeyeceksin. Asla ama asla haberi sen yapmayacaksın; programı yapan kurum, kuruluş kendisi hazırlasın, göndersin ve sen yayınla. Sakın ha oturup da bir iki satır yazayım demeyeceksin. Hatta çektiğin kareleri de sil gitsin, nasıl olsa oranın şipşakçısı (!) var, gönderirler sana. Hem sen fotoğraf çekerken kullanmak için değil de orada görüntü vermek için çekmedin mi? Hep üst perdeden konuşacak, gazeteciliğine laf söyletmeyeceksin. Kelli felli biriyse adam ona zaten saygısızlık etmeyeceksin. Canım bırak konuşsun, ne yaparsa yapsın çünkü yolunacak adamdır o, asla örselemeyeceksin. Hatta para gelecek programları kaçırmayacak, mümkünse diğerlerini hiç takip etmeyeceksin.

Aklıma geldi az önce haber yapmayacaksın demiştim ya, işte bir taktik daha, nasıl olsa, affedersin, haberi yapan bir geri zekalı vardır, hiçbir yerden gelmediyse çal gitsin ondan haberi. Asla ve kata emeğe saygı, hakkın yenilmesi, haksız kazanç gibi çağımızla ilgisi olmayan değerlere takılmayacaksın, çalacaksın haberi. Aynı zamanda bu ilgili kuruluşlar haberi gönderiyorlar ya, bak işte buna dikkat et, bu adamların gönderdiği her neyse onun kılına zarar vermeyeceksin. Okumayacaksın gönderilen metni, yani zamanını çar çur etmeyeceksin. Olduğu gibi yav, dokunmadan hemen gazetene ya da sitene dayayacaksın. Bu arada kendini birazcık gazeteci görüyorsan başlığını şöyle bir kımıldatacaksın. Bak canım şuna dikkat et, ister sahaya çık, ister çıkma, ister haber yap, ister yapma, ister gönderilen metni düzelt, ister düzeltme, canım şekerim, gönderilen metni olduğu gibi anında sitene gömersen bütün memurların, şeflerin, müdürlerin ve daha ilgili kişilerin gözdesi olursun. İyi not al bunu kulağına küpe olsun, hemen gir o haberi ve bir de biliyorsun sosyal paylaşım siteleri var ya, işte orada ilgili kişileri etiketle ki gözlerine sokulsun iyice. Bak şimdi, burada haber kriterlerinin hiçbiri önemli değildir canım, metin nasıl yazılmış, haberin kurgusu nasıl, haberde olması gereken unsurlar tamam mı, bunları, lütfen rica ediyorum, ciddiye almayacaksın. Zaten varsa böyle bir şey, hemen yok edeceksin. Efendim biliyorsun senden daha iyi gazeteci yok, kim senin eline su dökebilir ki. En iyi haberi sen yapar, en güzel konuyu sen yakalarsın, o haddini bilmezler mi sana haber öğretecek.

Demiştim ya hani paraya bakacaksın diye, hah işte bu işin temelinde para yatar, doğru, kazanmak zorundasın, bunun için bırak canım meslek etiğini, insanlığı, saygıyı varsa pulu yapsın yolu, yoksa pulu… Güzelim şimdi sen tutturmuşsun mesleğimizi hakkıyla yapalım, görevimizi yerine getirelim, yasaların bize tanıdığı haklar çerçevesinde sorumluluğumuzu aksatmadan yapalım diyorsun ya. Bak bebeğim, bunlar ne saçma şeyler öyle, canım sana diyoruz ki, meslek adına ne varsa bildiğin unut ya hu! Odaklan şekerim, odaklan, alacağın paraya odaklan, haberi yapıyorsan illaki parasını alacaksın. Var mı arkadaş bu devirde karşılıksız bir şey? Olmaz! Para almadan haber yapıyorsan salaksın oğlum sen, olur mu hiç öyle, al bir daha, unutma.

Bak güzelim özel haber falan var ya, uğraşma. Yemişler senin özel haberini hem sen bilmiyorsun. Bak özel haber nedir öğreteyim mi sana? Arkadaş, senin gittiğin bir programda senden başka gazeteci yoksa o özel haberdir. Tamam mı? Öyle sen aramışsın, bulmuşsun, araştırmışsın, peşinden koşmuşsun falan feşmekan geç bu ayakları. Ona özel haber demezler yani o kadar büyütme şu özel haber meselesini. Dedim ya, senden başka kimse yoksa özel işte o be. Bak bak bir de şu var, hani sen gittin ya programa, onların gönderdiği haberi değil de sen kendin yaptın ya, bak bu da özel habere girer, unutma. Ya sen ne zannediyorsun. Aynı zamanda bu ve bunun türevleri olacak şekillerde günde en az 5 tane özel haber yaparsın sen. Özel dediğin ne ki, embesile bak, orasını burasını yırtıyor özel haber diye.

Ayrıca haberin içinde bol bol övgü ve iltifat kullanacaksın. Bildiğin yağlayıp, yıkayacaksın adamı. Haberin şanı, şerefi ne ki, bol sıfatlı, bol çiçekli, böcekli haber olacak. Yorum kat dostum, habere yorum kat. Haber dediğin öyle yalın, kısa, anlaşılır falan olmaz canım. Unut bunları yapıyorsan şu işi adam gibi yap. Eski köye yeni adet getirme!

Unutmadan söyleyeyim, gazeteci olmak için yıllarca çalışman, haber yapman, koşman, koşuşturman gerekmiyor. Gittin bir gazeteye, hele akrabasıysan ve başka sektörde çalışan işçisiysen kebap işin, sigortanı yatırsınlar, sen hiç uğraşma gazetecilikle. Hani bu gönderilen haberler var ya işte onların altına senin imzanı atıyorlar, sen gazeteci oluyorsun lan. Aynı zamanda hemen sarı basın kartı için başvurunu yap, vakit kaybetme. Sonra gelsin bir de sarı basın kartın, sen evde oturmuşsun, sanayide cıvata bükmüşsün, başka yerde çalışmışsın önemli değil. Alırsın sarı basın kartını paşalar gibi, atarsın havanı. Bilmiyorsun, öyle konuşuyorsun. Dinle!

Bak bak, sen inanmıyorsun bana ama ben devam edeyim; arkadaş hiçbir kuruluş senin mesleki anlamda sahip olduğun birikime, donanıma bakmaz! Senin haberciliğin, mesleğinle ilgili sahip olduğun bilgiler ve beceriler onların umurunda değil. Sen iletişim fakültesini bitirmişsin, yıllarını bu mesleğe vermişsin, bildiğin ve öğrendiğin kadarıyla işini iyi yapmaya çalışıyorsun, azizim, valla umurlarında değil, billa umurlarında değil. Onlar senin vasıflarına bakmıyorlar, onlar senin işinin kalitesine bakmıyorlar, onlar senin yaptığın sağlam işe bakmıyorlar, onlar senin yaptığın haberlere bakmıyorlar. Uyan, uyan onların aradığı kriter başka, yalaka ol, tehditçi ol, sürekli git gel, okşa işte adamların enaniyetini. Elinde mi kalır lan? Mesela adamları hiç eleştirme, bir yerde problem varsa haberini yapma. Çünkü bunu kendilerine saldırı olarak kabul ediyorlar, burada biraz da haklılar tabi daha önceki meslektaşlarımız para koparmanın yollarından biri olarak bunu da kullanmışlar, onun için asla şekerim asla, adamları eleştirme, sorunları gündeme taşıma. Canım, sonra keserler sana verdikleri üç beş kuruşu o zaman alırsın boyunun ölçüsünü.

Diyorum ya sana, bu adamlarla ilişkilerin iyi değilse bir tanem, bekleme öyle hak ettiğin karşılığı. Emin ol, bu gariban yaşadı biliyor, bulamazsın, göremezsin, vermezler sana o değeri. Yedirmezler, yedirmezler, hadsiz sen kim oluyorsun! Gitmişsin 4 yıl Gazetecilik okumuşsun birkaç yıl da bu işi yapmışsın ne zannediyorsun sen kendini. Kaç kuruşluk irtibatın var adamlarla, ne zamandan beri tanıyorsun. Utanmadan bir de gidiyorsun boyundan büyük isteklerde bulunuyorsun. Terbiyesiz, yapma diyorum sana!

Şimdi geldi aklıma hemen yazayım, halk var ya halk, hani onlar derler sana şurada şu sorun var, burada bu problem var niye yazmıyorsunuz diye. Hemen gaza gelme, oturup haberi yapma, sonra ilgili yer senin ağzını burnunu kırar. Bu halk var ya, onlar sana bunu söyler ama sen dersen ki gazeteme abone ol, hiç oralı olmaz. İlgilenmez zaten, okumaz dostum senin gazeteni okumaz. Sana abone olmaz, reklam vermez ama bunları haber yapmıyorsun diye de laf atar. Sonra bir de bilmem kimin yalakasısın diye yaftalar seni. Bunlara kulak asma.

Bak şimdi çağ değişti, devir başka oldu. Canım, cicim aç bir tane internet haber sitesi. Diyorum ya onlar gönderiyor haberleri diye, at işte onları canım, sonra git de ki, bak ben sizin haberleri atıyorum, sizi gündemde tutuyorum. Hemen al canım kutlamanı falan, lan oğlum ne yorulacaksın, haber yapmayla, gazete çıkarmayla. Böyle yaparsan hani dedim ya, üniversite okumuş, işini yapan saflar var, işte onlardan daha çok kazanırsın. Dinle beni, kulak ardı etme. Araştır bak akla zarar sayıda internet haber sitesi var ve onlar senden daha çok kazanıyor.

Uzun yazdım, seni daha fazla yormak istemiyorum. Şimdilik bunları yap, daha sonra ben yine anlatırım sana…