4.yargı paketinden kimler yararlanabilecek ? Maddeleri Neler ?

Uzun süredir üzerinde çalışılan 4. Yargı Paketi’nde son aşamaya geldi. Son yargı paketinin Pazartesi günü Bakanlar Kurulu’na gelmesi bekleniyor. Paket, birçok konuda köklü değişiklik getiriyor.

Paketle birlikte “suç işlemek amacıyla örgüt kurma” suçunu düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 220. maddesinin 6 ve 7. fıkraları değişecek.

4. YARGI PAKETİ’NİN DETAYLARI

Eylem şiddet içermiyorsa veya şiddeti teşvik etmiyorsa terör suçu sayılmayacak. Böylece başta KCK olmak üzere Balyoz ve Ergenekon davalarında örgüt üyeliği suçundan tutuklu bulunan birçok kişiye tahliye yolu açılacak. Yasanın yürürlüğe girmesinin ardından hakkında terör örgütü üyeliğinden dava açılmış olsa bile bu durumdaki sanıklar şiddete karışmamış veya şiddeti teşvik etmemişlerse örgüt üyeliğe düşecek. Çok daha az ya da tutuksuz yargılanmayı öngören cezai yaptırımlar uygulanacak.

İŞTE DİĞER MADDELER

Pakette öne çıkan diğer hükümler ise özetle şöyle:
– İşkence ve kötü muamele suçlarında zamanaşımı kaldırılıyor.
– “Halkı askerlik hizmetinden soğutma” suçu da yeniden düzenleniyor. Halen 6 ayla 3 yıl arasında hapis cezası olan suçun cezası adli para cezasına dönüşecek.
– Soruşturma ve kovuşturma aşamasında sanıkların en geç 30 gün içerisinde dinlenilmesi sağlanacak. Bu sürede yapılan duruşmalarda tutukluluk durumu karara bağlanacak. Ayrıca tutukluluğa yapılacak itirazlarda savcı mütalaaları sanıklara bildirilecek ve sanıkların görüşü alındıktan sonra karar verilecek.
– Avukat ile savcılar, mahkemelerde aynı hakları kullanacak. Tahliye talebi için yapılan müracata karşı savcı mütalaası sanık avukatlarına verilecek ve avukatların bu mütalaya karşı beyanlarının alınması güvence altında olacak.
–  Hakim ve savcıların tayin ve terfilerinde en önemli kriter, baktıkları soruşturma ve kovuşturmalar olacak. Yargılama süresinin kısalığı, davaların uluslararası kriterlere uygunluğu da değerlendirilecek.
– Kamu görevlilerinin adam öldürme, kasten yaralama gibi suçlardan soruşturulmasında izin şartı da olmayacak.
– Basın mensuplarına açılacak davalarda ‘somut olgu’ aranacak.

220. maddenin 6. fıkrası, “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişinin, ayrıca örgüte üye olmak suçundan da cezalandırılmasını” öngörüyor.

Kanunun 7. Fıkrası ise “örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden kişi, örgüt üyesi olarak cezalandırılır” hükmünü içeriyor.

4. Yargı Paketi’nde her iki fıkradaki “örgüt üyesi olarak cezalandırılır” hükmü kaldırılıyor.

KCK’LILARA TAHLİYE
Düzenlemenin yasalaşması halinde, KCK tutukluları başta olmak üzere çok sayıda terör suçlusunun tahliye edilebileceği belirtiliyor.

SUÇ VE SUÇLUYU ÖVME
Türk Ceza Kanu’nda “suçu ve suçluyu övme”ye dönük düzenlemeler de pakette yumuşatılıyor.

Şahsın, şuçla bağlantılı olmayan kişisel özellikleri ve sözlerin cezalandırılmasına son veriliyor.

Şiddete veya suç işlemeye teşvik edecek nitelikte olmayan eylemler artık suç sayılmayacak.

İŞKENCE CEZASINA ZAMAN ENGEL DEĞİL
İşkence suçlarına verilen ceza konusunda hazırlanan bir düzenleme de pakete girdi.

Söz konusu düzenlemeyle birlikte işkence ve kötü muamele suçlarında zamanaşımı kaldırılıyor.

‘DİSKO’YA DENETİM
Getirilecek diğer bir düzenlemeyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) askerlere verilen “disko” olarak bilinen oda hapsi cezası, askeri idari yargı denetimine açılacak.

HALKI ASKERLİKTEN SOĞUTANA HAPİS YOK
“Halkı askerlik hizmetinden soğutma” suçuyla ilgili düzenleme de pakette yer aldı.

Halen 6 ayla 3 yıl arasında hapis cezası olan bu suçunun cezası adli para cezasına dönüştürülüyor.

Basın mensuplarına yönelik ceza artırımı nedeni de yürürlükten kaldırılıyor.

SAVCIYA SORULMAYACAK
Yapılacak değişiklikle soruşturma ve kovuşturma aşamasında tahliye taleplerinin duruşma dışında yapılması durumunda savcıdan görüş alınmayacak.

TUTUKLULUĞA İTİRAZ
Düzenlemeyle, soruşturma ve kovuşturma aşmasında sanıkların en geç 30 gün içerisinde dinlenilmesi sağlanacak. Bu sürede yapılan duruşmalarda tutukluluk durumu karara bağlanacak.

Ayrıca tutukluluğa yapılacak itirazlarda savcı mütalaaları sanıklara bildirilecek ve sanıkların görüşü alındıktan sonra karar verilecek.

AİHM KARARINA BAKILACAK
Kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin kararlarda AİHM’in “etkin soruşturma yapılmadığı”na yönelik kararları da dikkate alınacak.

AİHM’in kesinleşmiş kararıyla birlikte üç ay içinde (talep edilmesi durumunda) soruşturma zorunlu olarak açılacak.

ADLİ YARDIMA KOLAYLIK
Adli yardımdan yararlanma koşulları da kolaylaştırılıyor. Adli yardım talebi reddedilenler, artık karara itiraz edebilecek. İstendiği takdirde duruşmalı inceleme yapılacak.

KAMULAŞTIRMADA ENFLASYON FAİZİ
Kamulaştırma işlemleri sırasında yaşanan hak kayıpları da 4. Yargı Paketi’nde yer aldı.

Değişiklikle birlikte kamulaştırma davalarının yaklaşık 3.5 ay içerisinde bitirilememesi durumunda, bu tarihten itibaren faiz ödenmesi imkanı getirilecek.

Böylece yargı sürecinin uzaması durumunda kamulaştırma bedelinin geç ödenmesinden kaynaklanan hak kayıpları da önlenecek.